Jednym z kluczowych obszarów działalności firm świadczących usługi dezynsekcji, deratyzacji i dezynfekcji jest właśnie to trzecie „D” – dezynfekcja. Obszar trudny i wymagający bardzo dużej wiedzy fachowej i odpowiedzialności. Do niedawna dezynfekcja była traktowana nieco po macoszemu. Wszak drobnoustrojów: bakterii i wirusów nie widać. A informacje o masowych zatruciach pokarmowych pojawiające się od czasu do czasu w mediach nie wzbudzały większego zainteresowania. Niestety wraz z rozprzestrzenieniem się pandemii COVID-19, bardzo boleśnie mogliśmy się przekonać o jej znaczeniu. W końcu doceniono absolutnie podstawowy zabieg dezynfekcyjny jakim jest mycie rąk. Od dawna mówiło się o tzw chorobach brudnych rąk, lecz dopiero obecna pandemia sprawiła, że dla większości ludzi mycie rąk mydłem stało się czym ważnym. Okazało się również, że brakuje w skali kraju profesjonalnych ekip do przeprowadzania zabiegów dezynfekcji, dobrze przygotowanych merytorycznie i dobrze wyposażonych w odpowiedni sprzęt. Pojawiło się poważne, choć zupełnie niewidoczne zagrożenie. O ile instytucje służby zdrowia, szpitale, przychodnie, itp., mające na co dzień kontakt z tymi zagrożeniami były odpowiednio przygotowane, to większość instytucji i firm musiała w przyśpieszonym tempie uczyć się obcowania z zagrożeniami mikrobiologicznymi. Chociaż też placówki medyczne nie robią tego wystarczająco dokładnie. Wielokrotnie słychać od znajomych, że zostali zakażeniu w szpitalach.
Co to jest dezynfekcja?
Dezynfekcja to zabiegi mające na celu niszczenie drobnoustrojów i ich przetrwalników. Mówiąc o drobnoustrojach mamy na myśli wszystkie bakterie i zbliżone do nich organizmy, pierwotniaki, wirusy, liczne glony oraz niektóre grzyby. Zamiennie w stosunku do terminu „dezynfekcja” używamy terminu „odkażanie”. Celem dezynfekcji jest zapobieganie szerzeniu się chorób zakaźnych, przez przecięcie dróg skażenia, którymi drobnoustroje pochodzące od organizmu chorego mogą rozprzestrzeniać się w środowisku i doprowadzić do zakażenia kolejnych, zdrowych organizmów. Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne mikroorganizmów, ale nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe. Zdezynfekowany materiał nie musi być jałowy. Aby wiedzieć co się robi nie można mylić odkażania od sterylizacji. Dezynfekcja, w przeciwieństwie do antyseptyki dotyczy przedmiotów i powierzchni użytkowych. Niekiedy stosuje się metodę zamgławiania pomieszczeń, aby osiągnąć dokładniejsze spenetrowanie wszystkich zakamarków, nawet tych trudno dostępnych. Należy pamiętać, że do osiągnięcia dobrego efektu dezynfekcji konieczne jest właściwe przygotowanie pomieszczeń, powierzchni czy sprzętów. Dokładne posprzątanie, usunięcie resztek organicznych czy mycie, najlepiej ciepłą wodą z dodatkiem detergentu. Bez przygotowania nawet najlepsze środki do dezynfekcji nie będą skuteczne.
Metody dezynfekcji. Dezynfekcja rodzaje
Mamy do dyspozycji trzy metody dezynfekcji. Przy doborze metody dezynfekcji należy uwzględnić zakres działania czynnika dezynfekcyjnego na drobnoustroje oraz jego oddziaływanie na przedmioty i powierzchnie, które zostaną poddane dezynfekcji. Na różnych przedmiotach, w różnego rodzaju pomieszczeniach będziemy dezynfekować w różny sposób.
A zatem, możemy wyróżnić:
– dezynfekcję fizyczną – gdzie wykorzystujemy w procesie dezynfekcji parę wodną lub promieniowanie nadfioletowe czyli czynniki fizyczne. W przypadku promieniowania mówimy o promieniowaniu niejonizującym promieniami nadfioletowymi wytwarzanym w niskociśnieniowych rtęciowych lampach do dezynfekcji powierzchni i powietrza. Również światło słoneczne ma właściwości dezynfekujące. Zależy to wielkości udziału promieni nadfioletowych. Mechanizm działania oraz ich skuteczność zależą od długości emitowanej przez słońce fali. Fale krótsze powodują zmiany w budowie białka a fale dłuższe wywołują rozkład fotolityczny mikroorganizmów. Działanie odkażające promieni nadfioletowych występuje tylko w środowisku tlenowym. Przykładem wykorzystania pary wodnej może być dezynfekcja w komorach parowych. Dezynfekcję można też przeprowadzić gorącym powietrzem o temperaturze 150-160 stopni Celsjusza. Przykładem wykorzystania wysokich temperatur może też być opalanie. W tej metodzie nie potrzebny nam żaden płyn do dezynfekcji.
– dezynfekcję chemiczną czyli najczęściej wykonywany zabieg ze względu na jej prostotę i wysoką skuteczność – do jej wykonania stosujemy środki chemiczne występujące pod różnymi postaciami. Czynniki chemiczne używane do dezynfekcji mogą być różne. Mogą to być substancje płynne lub stałe. Mogą to być koncentraty lub preparaty gotowe do użycia. Idealny preparat dezynfekcyjny powinien posiadać jednocześnie wiele cech, a mianowicie: szerokie spektrum działania, nietoksyczność dla ludzi i zwierząt, szybka biodegradacja w środowisku, trwałość roztworów, nawet w twardej wodzie, skuteczność w jak najkrótszym czasie, niskie stężenie robocze = wysoka wydajność, powinien mieć właściwości preparatu powierzchniowo czynnego, powinien działać w środowisku kwaśnym i zasadowym, być preparatem wieloskładnikowym i prostym w użyciu.
– dezynfekcję termiczno-chemiczną – gdzie jednocześnie stosujemy środki chemiczne i czynnik fizyczny w postaci podwyższonej temperatury. Może to być np. dezynfekcja parowo-formalinowa. W tej metodzie wykorzystujemy zarówno preparat do dezynfekcji jak i czynnik fizyczny.
Na czym polega dezynfekcja?
Dezynfekcja fizyczna polega na oczyszczeniu danego przedmiotu przy użyciu pary wodnej o temperaturze od 100 do 110 stopni Celsjusza. Para wodna może mieć zmniejszone lub normalne ciśnienie – w drugim przypadku używa się jej do dezynfekcji sprzętu i wyposażenia sanitarnego. W komorach parowych poddaje się dezynfekcji różne przedmioty, w tym np. odzież, pranie ale należy pamiętać, że nie wszystkie materiały nadają się do obróbki w podwyższonej temperaturze. Inną metodą dezynfekcji fizycznej jest promieniowanie UV, służące do oczyszczania całych pomieszczeń i powierzchni płaskich. Wykorzystuje się do tego celu specjalne lampy, instalowane na stałe lub przenośne.
Dezynfekcja chemiczna polega usuwaniu drobnoustrojów za pomocą środków chemicznych np. czwartorzędowych soli amoniowych, podchlorynu sodu ( potocznie nazywany: chlor ) , alkoholu etylowego, alkoholu izopropylowego, aldehydów, formaldehydów, aldehydu glutarowego, fenoli (krezol, rezorcynol, biguanidy, chlordeksydyna), metali ciężkich (m.in. związki srebra, miedzi i rtęci ), rivanolu, wody utlenionej ( utleniacze ) , kwasy ( kwas salicylowy) nadmanganiany czy mydła. Przy dezynfekcji roztworami chemicznymi bardzo ważne jest zachowanie należytych środków ostrożności. Należy więc stosować odzież ochronną, w tym rękawice ochronne, nakrycie głowy, zabezpieczenie dróg oddechowych. Bezpieczeństwo jest najważniejsze. A zatem używanie danego środka do dezynfekcji musi nastąpić po przeanalizowaniu różnych czynników, nie wystarczy rozpylać alkoholu etylowego w wysokim stężeniu w pomieszczeniu aby je zdezynfekować. Sterylizacja to nie jest odkażanie. Stosowana chemia musi być dopasowana do potrzeb. Pomiędzy zabiegami należy utrzymywać odpowiednie odstępy, nie można stosować środków na nieprzygotowane powierzchnie, gdyż przy połączeniu środków z różnych grup mogą pojawiać się reakcje chemiczne.
Dezynfekcję środkami chemicznymi można wykonać poprzez :
– przecieranie powierzchni mopami, szmatkami, chusteczkami, zmoczonymi roztworem preparatu bądź produktami gotowymi np. chusteczki czy szczoteczki do przecierania nasączone alkoholem
dezynfekcyjnego przedmiotów i powierzchni,
– może się to odbywać poprzez zanurzenie w roztworze dezynfekcyjnym,
– można też nanosić preparat dezynfekcyjny za pomocą różnych urządzeń, czy to bezpośrednio na przedmioty lub powierzchnie podlegające dezynfekcji czy też poprzez zamgławianie pomieszczeń.
Najprostszym przykładem stosowania dezynfekcji chemicznej w życiu codziennym jest dezynfekcja ran, w przypadku skaleczenia w trakcie krojenia. Popularne są wówczas produkty sprzedawane jako płyny, żele do dezynfekcji miejsca przecięcia skóry.
Dezynfekcja termiczno-chemiczna polega na jednoczesnym zastosowaniu środków chemicznych w niższych stężeniach oraz podwyższonej w pewnym stopniu temperatury czynnika dezynfekcyjnego. Metoda ta służy do oczyszczania sprzętu, który źle znosi wysoką temperaturę. Podczas stosowania tej metody dezynfekcji korzysta się z wymienionych metod chemicznych i dodatkowego działania wysokiej temperatury – dezynfekcją termiczno-chemiczną.
Prawidłowo przeprowadzona dezynfekcja powierzchni lub niektórych sprzętów powinna składać się z następujących etapów:
Dobór właściwego środka dezynfekcyjnego, odpowiedniego do danego miejsca i materiałów, które będą miały z nim kontakt. Bardzo ważne jest stosowanie się do zaleceń producenta danego środka aby uniknąć uszkodzenia czy to dezynfekowanych przedmiotów, czy powierzchni. Używać tylko tych środków do dezynfekcji, które mają w etykiecie dane zastosowanie.
Przygotowanie odkażanych powierzchni – mycie i czyszczenie. Szczególnie ważne jest usuwanie zanieczyszczeń białkowych i tłuszczowych. Nie spełnienie tego warunku bardzo mocno obniży jakość wykonywanego zabiegu lub niekiedy wręcz zniweczy jego działanie do zera. Nawet najlepszy środek do dezynfekcji będzie zawodny w kontakcie z wydzielinami, które nie zostały uprzednio sprzątnięte. Najlepiej do tego celu sprawdza się mycie ciepłą wodą z dodatkiem jakiegoś środka myjącego. Każda powierzchnia musi zostać poddana sprzątaniu, nie zapominamy o wstępnym sprzątnięciu podłogi, umywalki, toalety czy wypraniu odzieży.
Naniesienie środka dezynfekcyjnego w odpowiedniej ilości i odpowiednim stężeniu – zgodnie z zaleceniami producenta.
Pozostawienie naniesionego preparatu na dezynfekowanych powierzchniach na czas określony przez producenta środka. Wilgotność i czas, temperatura obok stężenia są kluczowymi czynnikami gwarantującym powodzenie zabiegu.
Spłukanie pozostałości środka dezynfekcyjnego wodą i dokładne osuszenie powierzchni. Niedosuszenie powierzchni może zniweczyć w krótkim czasie efekt dezynfekcji.
Roztwory preparatów dezynfekcyjnych powinny być przygotowywane bezpośrednio przed ich użyciem. Naczynia i pojemniki służące do tego celu powinny być wydzielone i odpowiednio oznakowane. Nie wolno przechowywać preparatów dezynfekcyjnych w pomieszczeniach produkcyjnych oraz co bardzo ważne, absolutnie nie wolno ich przechowywać w opakowaniach zastępczych. Rozrabiamy tylko tyle środka do dezynfekcji ile potrzebujemy – w tym wypadku sprawdzamy jaką pojemność ma np, zamgławiacz ULV.
Mechanizm działania preparatów odkażających bywa różny. Mogą one uszkadzać błonę komórkową lub strukturę wewnętrzną komórki bakteryjnej. Zasada sodowa – soda kaustyczna powoduje zmydlanie lipidów błony komórkowej, zaś fenole i detergenty powodują nieodwracalne zmiany w przepuszczalności błony komórkowej. Substancje czynne środka dezynfekcyjnego mogą przenikać do wnętrza komórki i jądra komórkowego prowadząc do uszkodzenia ich struktur. Różny sposób działania składników czynnych sprawia, że preferowanymi środkami są preparaty wieloskładnikowe, w których synergiczne działanie związków czynnych wzmaga ich aktywność.
Przystępując do dezynfekcji i zastanawiając się nad doborem preparatu musimy uwzględnić np. to, że wiele preparatów wykazuje właściwości korozyjne, do takich należą przede wszystkim preparaty na bazie chloru. I choć wykazują często bardzo dobrą skuteczność, to ich stosowanie wymaga dużej ostrożności. We współczesnych biurach czy mieszkaniach naszpikowanych elektroniką niekiedy jedynym wyborem będą preparaty na bazie alkoholi, względnie czwartorzędowych soli amoniowych. Stosowane przez nas środki mogą być bezpiecznie użytkowane w pomieszczeniach z żywnością. A zatem prawidłowe wykonie dezynfekcji, czyli skuteczne i bezpieczne dla ludzi i środowiska, wymaga wiedzy i doświadczenia.
Po skorzystaniu z naszych usług macie Państwo pewność 100 % dezynfekcji zgodnie z założeniami. Oferujemy realizację każdego zlecenia dezynfekcji w krótkim czasie. Działamy na obszarze Polski północno- wschodniej. Stałe szkolenia sprawiają, że każdy nasz pracownik to odpowiednio wyszkolony specjalista. Dzięki temu jesteśmy profesjonalistami, wykorzystującymi tylko sprawdzone specjalistyczne środki do dezynfekcji.
Jeżeli poszukujesz fachowców. Sprawdź nas, przyślij zapytanie o ofertę. Wycena usługi jest bezpłatna.
Zobacz także: