Monitoring obiektów HACCP pod kątem szkodników sanitarnych

Na podstawie jakich aktów prawnych i systemów prowadzony jest monitoring szkodników sanitarnych ?

Monitoring szkodników opiera się na systemach BRC (British Retail Consortium), IFS (International Food Standard) , HACCP, GMP/GHP a także Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o Bezpieczeństwie Żywności i Żywienia (Dz. U. z dnia 27 września 2006 r.) oraz powiązanych z ustawą rozporządzeniach:

ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 852/2004 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustalające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, ustanawiające Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w sprawie bezpieczeństwa żywnościowego

Od 1 stycznia 2006 r. wszystkie podmioty które produkują i wprowadzają żywność do obrotu mają obowiązek stosowania zasad systemu HACCP w tym prowadzenia monitoringu i zwalczania szkodników. Obowiązek posiadania wdrożonego systemu HACCP reguluje Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o Bezpieczeństwie Żywności i Żywienia (Dz. U. z dnia 27 września 2006 r.), które przywołuje i opiera się min. na przepisach:

Rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego
Rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego

12 kroków wdrażania systemu HACCP- 12 zasad HACCP ( Hazard Analysis and Critical Control Points)

Zdefiniowania zakresu stosowania systemu HACCP.
Utworzenie zespołu HACCP.
Opisanie produktu wraz z określeniem przewidywanego sposobu wykorzystania produktu.
Opracowanie schematu procesu technologicznego.
Weryfikacja schematu procesu technologicznego na linii technologicznej.
Sporządzenie listy wszystkich zagrożeń i środków kontroli.
Określenie krytycznych punktów kontroli.
Określenie wartości docelowych i krytycznych dla każdego punktu krytycznego.
Opracowanie systemu monitorowania dla każdego punktu krytycznego.
Ustalenie działań korygujących.
Ustalenie procedury weryfikacji.
Prowadzenie dokumentacji i zapisów.

Źródło: gov.pl

Kto musi mieć wprowadzony HACCP a tym samym prowadzić program monitorowania oraz zwalczania szkodników sanitarnych?

System HACCP musi mieć wprowadzony każda firma, która produkuje lub wprowadza do obrotu żywność czyli praktycznie każdy od dużej firmy produkującej żywność do małego kebaba u Turka. Z systemu HACCP powinny korzystać praktycznie wszyskie firmy z branży spożywczej. Pozwala to uniknąć wystąpienia zagrożenia ze strony szkodników sanitarnych.

Dzięki obowiązkowi wdrażania systemu HACCP konsument ma pewność, że produkowana przez firmę żywność jest bezpieczna i bez obaw można ją spożywać. Potocznie nazywany monitoring HACCP, bądź monitorowanie HACCP jest w kontekście firm DDD niczym innym jak monitorowaniem szkodników sanitarnych. Zwykle bez doświadczenia trudno jest stworzyć dobrze działający system monitoringu szkodników czy system analizy zagrożeń ze strony szkodników sanitarnych. I tu z pomocą przychodzą zakłady zwalczania szkodników, które prowadzą monitorowanie haccp szkodników.

Dobra praktyka higieniczna – Good Higienic Practice – GMP i Dobra Praktyka Produkcyjna – Good Manufacturing Practice – GHP a system HACCP

Przed wdrożeniem systemu HACCP konieczne jest spełnienie tak zwanych wymogów wstępnych takich jak Dobra Praktyka Produkcyjna (GMP- Good Manufacturing Practice) oraz Dobra Praktyka Higieniczna (GHP-Good Hygiene Practice). GMP i GHP to procedury których celem jest wyeliminowanie czynników świadczących o złym stanie sanitarnym co ma uniemożliwić powstanie zagrożenia dla wytwarzanych produktów.

Integrowane metody zwalczania szkodników (IPM) a monitoring HACCP

Niezwykle ważnym elementem GHP jest ochrona przed szkodnikami oparta na IPM (integrowane metody zwalczania szkodników). Każdy zakład powinien posiadać system kontroli i monitorowania szkodników. IPM (Integrated Pest Menagement) polega na wykorzystaniu wszystkich dostępnych sposobów i metod zwalczania szkodników.

Według definicji FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations) Integrowana ochrona przed szkodnikami (IPM) oznacza „Staranne rozważenie wszystkich dostępnych technik kontroli szkodników, a następnie włączenie odpowiednich środków, które hamują rozwój populacji szkodników i utrzymują środki ochrony roślin i inne interwencje na poziomach, które są uzasadnione ekonomicznie oraz zmniejszają lub minimalizują ryzyko dla zdrowia ludzi i środowisko. IPM kładzie nacisk na uzyskanie zdrowych plonów przy minimalnych zakłóceniach funkcjonowania ekosystemu rolniczego i zachęca do korzystania z naturalnych mechanizmów kontroli szkodników”.

Najpowszechniejsze szkodniki mogące stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa żywności to: szkodniki zbożowe (wołek zbożowy, mklik itp.), gryzonie (myszy, szczury), owady latające (muchy, osy itp.) owady biegające (karaluchy, karaczany itp.), ptaki, koty i inne zwierzęta domowe. Często okazuje się, że 100% zwalczanie szkodników żywności danego rodzaju jest wręcz niemożliwe, modyfikacja systemu zwalczania szkodników nie przynosi poprawy. W takich przypadkach trzeba pogodzić się z faktem, że jedyne co można zrobić w ramach programu ochrony zakładu przed szkodnikami to utrzymać ilość szkodników na akceptowalnym poziomie tak aby uniknąć zagrożenia żywności czy zainfekowania produktów spożywczych.

W jaki sposób monitorujemy aktywność szkodników sanitarnych ? Program zwalczania i monitorowania szkodników sanitarnych a HACCP.

Podstawą przy wdrażaniu programu ochrony zakładu/ firmy przed szkodnikami jest stałe monitorowanie ich obecności. Tylko regularne wykonywanie obserwacje i szacowania liczebności szkodników, które występują lub mogą wystąpić na terenie danego zakładu mogą dostarczyć informacji niezbędnych do opracowania skutecznego programu zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami. Program zwalczania szkodników sanitarnych jest opracowywany i dostosowywany indywidualnie do każdej obsługiwanej przez nas firmy.

Monitoring szkodników sanitarnych realizuje się poprzez:

inspekcje przeprowadzane przez wykwalifikowanych pracowników firm DDD, polegają na sprawdzeniu czy na terenie zakładu występują szkodniki o znaczeniu sanitarnym,
przeprowadzanie regularnych wywiadów z pracownikiem wyznaczonym do kontaktu z firmą DDD na temat zaobserwowanych szkodników ( oznak ich występowania, żerowania, odchodów występujących na terenie oraz wokół zakładu), ustalenie zasad kontroli szkodników,
stały monitoring oraz utrzymanie urządzeń do monitorowania występowania szkodników oraz utrzymanie ich w odpowiedniej skuteczności (aktywność szkodników monitorujemy za pomocą urządzeń monitorujących tj. karmniki deratyzacyjne, pułapki żywołowne, pułapek monitorujących owady m.in: pułapki lepowe na owady latające i biegające a także lamp owadobójczych,
sprawdzenie czy program kontroli szkodników – monitoring systemu haccp działa prawidłowo a jeżeli nie to:
wdrożenie działań korygujących często wymagających ingerencji w program zwalczania szkodników, zmian punktów kontroli szkodników czy zmian procedury ochrony zakładów

Jaki jest cel prowadzenia monitoringu aktywności szkodników ?

Głównym celem prowadzenia monitoringu szkodników jest:

monitorowanie krytycznych punktów w procesie produkcji żywności,
określenie gatunku szkodnika,
zlokalizowanie miejsc jego występowania,
oszacowanie wielkości populacji.
zidentyfikowanie warunków, które doprowadziły do powstania zagrożenia,
szybkie działanie mające na celu wdrożenie działań korygujących,
usunięcie bądź kontrolowanie zagrożenia,
modyfikacja czy jest poprawne działanie systemu zwalczania szkodników i kontroli zagrożeń,
jeżeli działanie systemu zwalczania szkodników sanitarnych jest niewłaściwe to konieczna jest jego modyfikacja bądź całkowita zmiana.

Wdrożenie systemu HACCP i programu ochrony przed szkodnikami sanitarnymi jest niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa żywności

Zbieranie danych jest niezbędne przy ocenie skuteczności podejmowanych działań oraz rozwijaniu metod zabezpieczenia zakładu/ firmy przed szkodnikami. Wdrożenie systemu i programu ochrony przed szkodnikami zapewnia nie tylko bezpieczeństwo produkcji żywności ale również pozwala uniknąć kosztownych wpadek wizerunkowych.

Tylko regularnie prowadzony monitoring aktywności szkodników, nawet w przypadku braku szkodników w danym czasie może zabezpieczyć firmę przed ponoszeniem olbrzymich kosztów ( reklamacje, wstrzymanie produkcji itp.).

Najlepszym przykładem jest zabezpieczenie w zakładach przemysłu spożywczego, które przetwarzaja zioła. Gdyby nie cykliczne monitorowanie obiektu nie byliby w stanie uchronić się przed szkodnikami magazynowymi, które przyjechały tylko z 1 partią surowca. Dzięki rozłożeniu w magazynie pułapek monitorujących owady i ich regularnym sprawdzaniu klient uniknął przeniesienia się szkodników na inne parte surowca.

Niedopuszczalnym jest zatem przerwanie monitoringu, gdy jest wszystko dobrze.. Systemy bezpieczeństwa żywności służą nie tylko konsumentom ale także i producentom żywności.

Od czego trzeba zacząć prowadzenie monitoringu szkodników sanitarnych?

sprawdzenie budynku pod kątem gryzonio i owadoszczelności (instalacja w otworach takich jak drzwi, okna i wentylacja właściwych barier blokujących dostęp szkodników do pomieszczeń,
utwardzenie otoczenia budynku,
natychmiastowe usuwanie odpadów poprodukcyjnych oraz zabezpieczenie ich przed szkodnikami,
odpowiednie warunki magazynowania i przechowywania żywności,
sporządzenie analizy zagrożeń – oznaczenia krytycznych punktów kontroli
oceny ryzyka dla poszczególnych szkodników sanitarnych

Ile kosztuje zabezpieczenie zabepieczenie firmy przed szkodnikami sanitarnymi ?

Wycena zabezpieczenia obiektu przed szkodnikami sanitarnymi zgodnie z systemem HACCP jest bezpłatna. Całkowity koszt obsługi wraz z zabezpieczeniem obiektów za pomocą urządzeń do monitorowania szkodników zależy od wielkości danego zakładu oraz wymagań jego specyfiki. W cenie obsługi przygotowujemy system ochrony przed szkodnikami, system monitorigu punktów oraz pełną dokumentację do systemu HACCP. Oferujemy również pełne doradztwo w zakresie wdrożenia systemu HACCP. Przy małych punktach gastronomicznych koszt zaczyna się od 100 zł.

Najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z usług wyspecjalizowanej firmy DDD co umożliwi sprawne i szybkie zabezpieczenie Twojej firmy przed szkodnikami sanitarnymi.

Jeżeli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości chętnie na nie odpowiemy 🙂 Nurtują Cię zagadnienia DDD tj. monitoring i zwalczanie szkodników sanitarnych, zabezpieczenie firmy przed szkodnikami przy systemach jakości BRC8, IFS czy ISO:22000 lub poprostu chcesz się dostosować do wymagań HACCP w restauracji. Odezwij się do nas chętnie pomożemy :)!